Những kiến thức cơ bản về tàu vận tải biển
1. Khái niệm và phân loại tàu vận tải biển trên thế giới.
a. Khái niệm về tàu vận tải biển ( Merchant Ships)
Tàu vận tải biển thường hay còn gọi là tàu buôn (Merchant Ships), được định nghĩa như sau nhằm được hưởng các quy chế của luật quốc gia và quốc tế.
- Theo Hague Rule 1924: Tàu là bất kỳ tàu nào được dùng về việc chuyên chở hàng hoá bằng đường biển.
- Theo Bộ luật hàng hải Việt Nam 2015: Tàu thuyền là phương tiện hoạt động trên mặt nước hoặc dưới mặt nước bao gồm tàu, thuyền và các phương tiện khác có động cơ hoặc không có động cơ.
b. Phân loại tàu vận tải biển trên thế giới.
Trong phạm vi khai thác tàu, chúng ta sẽ tìm hiểu việc phân loại tàu theo các cách dưới đây để nhằm sử dụng chúng một cách hiệu quả, phù hợp sự phân đoạn thị trường tàu, giảm thiểu các thiệt hại cho tàu và các đối tượng khác vì mục tiêu phát triển bền vững vận tải biển.
- Theo hình thức tổ chức vận tải gồm:
- Theo cỡ tàu
+) Đối với tàu chở dầu thô (Crude Oil Tankers), theo UNCTAD gồm các cỡ sau đây
VLCC>200.000 DWT (200K dwt)
Suezmax: 120-200K dwt
Aframax: 80-120K dwt
Panamax: 60-80K dwt
Handy: 10-60K dwt
Tankers: < 10K dwt
+) Đối với tàu hàng rời (Dry Bulk Carriers), theo UNCTAD gồm các cỡ sau đây:
Capesize: >80K dwt
Panamax: 60-80K dwt
Supramax: 40-60K dwt
Handysize,: 10-40K dwt
+) Đối với tàu container chuyên dụng có thể được phân theo tầm hoạt động như sau (Clarkson Reseach Services):
- Tàu container tuyến viễn dương (Deep sea ): cỡ trên 3.000 TEU.
- Tàu cont tuyến tầm trung (Intermediate): từ 1000-2.000 TEU;
- Tàu container tuyến ven biển/tuyến Feeder (Short sea): dưới 1000 TEU
Ngoài ra, tàu container còn được phân cỡ (Size) như:
Panamax: >3000 Teu
Handy : 1100-2990 Teu
Feeder : ≤1000 Teu
- Theo phương pháp xếp dỡ:
- Tàu RO-RO: tàu được xếp dỡ theo phương ngang (Roll on-Roll off)
- Tàu LO-LO: tàu được xếp dỡ theo phương thẳng đứng (Lift on-Lift off)
- Tàu RO-LO: tàu được xếp dỡ kết hợp cả theo phương ngang và phương thẳng đứng
- Theo cờ quốc tịch:
- Tàu treo cờ trong nước: là tàu của nước nào thì treo cờ của nước đó
- Tàu treo cờ nước ngoài (Flag of Convenience): là các tàu thuê cờ nước ngoài để nhằm hưởng một số lợi thế trong khai thác (chế độ thuyền viên, thuế đánh vào tàu,....)