Tranh Chấp Hàng Hải: Tiến hành dỡ hàng khi Thông báo sẵn sàng không hợp lệ - Vụ việc Tàu “Happy Day”

Tóm tắt vụ việc:

Tàu Happy Day (Công ty Flacker Shipping) được Công ty Glencore Grain thuê chở lúa mì từ Odessa đến Cochin theo hợp đồng thuê tàu chuyến (mẫu Synacomex sửa đổi) với “Khoản 30” quy định như sau:

“Tại cảng dỡ hàng đầu tiên hoặc duy nhất, Thông báo sẽ được gửi cho Người nhận hàng / Đại lý trong giờ hành chính thông thường tại địa phương và thời gian làm hàng bắt đầu tính lúc 8 giờ sáng ngày làm việc tiếp theo cho dù tàu đã vào cầu hay chưa, cho dù đã vào cảng hay chưa, cho dù đã kiểm dịch hay chưa, cho dù đã xong thủ tục hải quan hay chưa.”

Vào hồi 16h30 ngày 25/09/1998 thuyền trưởng gửi Thông báo sẵn sàng bốc / dỡ (NOR) trước khi tàu có thể vào cảng do lỡ thủy triều. Do đó, Thông báo sẵn sàng là không hợp lệ. Con tàu tiếp tục hành trình vào ngày hôm sau, cập bến và bắt đầu dỡ hàng. Không có thêm Thông báo sẵn sàng nào được đưa ra.

Việc dỡ hàng được hoàn thành sau khoảng ba tháng với nguyên do chậm trễ là do không có vận đơn gốc.

Các chủ tàu yêu cầu bồi thường phạt bốc / dỡ chậm. Trái lại, người thuê tàu lại yêu cầu được nhận tiền thưởng bốc dỡ trên cơ sở rằng thời gian làm hàng chưa bao giờ bắt đầu tính vì không có Thông báo sẵn sàng bốc / dỡ hợp lệ.

Phán quyết:

Hội đồng trọng tài ban đầu đưa ra phán quyết có lợi cho chủ tàu. Những người thuê tàu đã kháng cáo và các trọng tài viên đã yêu cầu xem xét tư pháp với Tòa án Thương mại, về liệu thời gian làm hàng có thể được tính trong trường hợp nào khi không có Thông báo sẵn sàng hợp lệ.

Tại Tòa án Thương mại, Thẩm phán Langley đã đưa ra phán quyết ủng hộ người thuê tàu dựa vào án lệ tàu “Mexico I” năm 1988, đưa đến một viễn cảnh không mấy “vui vẻ” cho các chủ tàu Happy Day khi không những không nhận được tiền bồi thường dỡ chậm, mà còn phải chi tiền thưởng dỡ nhanh cho người thuê tàu.

Tuy nhiên, trước sự thở phào của cộng đồng chủ tàu, phán quyết của Thẩm phán Langley đã bị hủy bỏ khi kháng cáo. Ngày 15/07/2002, Tòa phúc thẩm (Pháp quan Potter, Arden, và Ngài Denis Henry) cho rằng khi bắt đầu dỡ hàng, người thuê tàu đã từ bỏ quyền dựa vào Thông báo sẵn sàng không hợp lệ. Do đó, quyết định ban đầu của hội đồng trọng tài đã được khôi phục.

Bình luận và lưu ý:

Quan điểm của Pháp quan Potter về phán quyết của Tòa án Thương mại được dựa trên một “Ý kiến bổ sung” (obiter dictum) của Pháp quan Mustill trong Án lệ tàu “Mexico 1” Năm 1988 rằng có lẽ đã quá đặt nặng việc Thông báo sẵn sàng hợp lệ là điều kiện bắt buộc để bắt đầu tính thời gian làm hàng.

Kinh nghiệm từ vụ việc này, các chủ tàu nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về tính hợp lệ của Thông báo sẵn sàng ban đầu, thì thông báo sẵn sàng mới phải được ban hành ngay lập tức, không ảnh hưởng đến hiệu lực của thông báo đầu tiên.

_____________________________________________________________

Tên vụ việc:  Glencore Grain Ltd v Flacker Shipping Ltd ('The Happy Day')

Quyền tài phán: Anh & xứ Wales

Tòa án: Tòa phúc thẩm (Bộ phận dân sự)

Thẩm phán: Pháp quan Potter, Pháp quan Arden, Ngài Denis Henry

Ngày phán quyết: 15 tháng 7 năm 2002

Trích dẫn trung lập: [2002] EWCA Civ 1068

Số sổ ghi/số hồ sơ: A3/2001/0436

                                                                                                        Hoàng Hiệp (Dựa trên: Michael Wagener)